Jak zniwelować refluks i wesprzeć pracę żołądka?

04 kwi Jak zniwelować refluks i wesprzeć pracę żołądka?

Żołądek to narząd niezwykle ważny dla naszego zdrowia. Tam odbywa się trawienie i wyjałowienie pokarmu. Dzięki odpowiedniej pracy żołądka i soku żołądkowego, który ma pH 1-2,5 zostają usunięte bakterie, wirusy oraz pasożyty, tak aby nie przedostały się do dalszych odcinków układu pokarmowego. Natomiast coraz częściej są diagnozowane problemy z żołądkiem w XXI wieku. Choroba refleksowa przełyku występuje nawet u 20-40% osób dorosłych w krajach wysokorozwiniętych. Refluks na tą chwilę można zaliczyć do problemów społecznych.

Żołądek

Jest to narząd, który odpowiada za trawienie pokarmu. Jest to worek mięśniowy, w którym zawarty jest między innymi kwas solny (HCl). W miejscu przejścia przełyku w żołądek występuje pierścień mięśniowy , który jest nazywamy zwieraczem dolnym przełyku. Zapobiega on cofaniu się kwaśnej treści jelitowej do światła przełyku. Źle funkcjonujący zwieracz może przyczynić się do choroby refleksowej.

Żołądek:

• długość – 25-30cm
• szerokość – 12-14cm
• pojemność – 1000-3000ml
• ma 3 warstwy warunkujące ruchy perystaltyczne

Produkuje sok żołądkowy, który zawiera kwas solny, enzymy trawienne, śluz, sole mineralne oraz wodę.  Niedobór w diecie elektrolitów, cynku, magnezu i potasu upośledza pracę żołądka.

Hormony tarczycy wpływają na pracę żołądka. Niedoczynność tarczycy osłabia produkcje gastryny, która jest konieczna do produkcji HCl. Dlatego osoby z niedoczynnością tarczycy mogą  mieć problemy z dyspepsją, czyli zbyt wysokim pH w żołądku. Przyczynia się to do gorszego trawienia białek i neutralizowania patogennych czynników trafiających do układu pokarmowego.

Wydzielanie żołądkowe jest regulowane przez nerw błędny (AUN) dlatego chcąc zadbać o odpowiednie trawienie, należy zachować higienę jedzenia i skupiać się na spożywanym posiłku. Nawet 20% trawienia, zaczyna się już w głowie (faza głowowa).

Jak to się dzieje, że pomimo tak silnego kwasu żołądek nie ulega samo destrukcji?

Wszystko to za sprawą śluzu o wysokiej zawartości mucyny, który jest produkowany przez komórki nabłonka powierzchni i chroni żołądek przed uszkodzeniem przez jony H+, tworząc bardziej zasadowe środowisko dla komórek nabłonkowych, neutralizując silne działanie kwasu solnego, a co za tym idzie, chroniąc go przed samozniszczeniem.

GERD

Choroba refleksowa przełyku –  występuje zarzucanie kwaśnej treści pokarmowej z żołądka do światła przełyku, kiedy zwieracz dolny przełyku nie ma wystarczająco napięcia, który w fizjologicznych warunkach przeciwdziała przedostawaniu się części zawartości do przełyku.

Wyróżniamy:

• postać nienadżerkowa (50-70%) – samo zarzucanie
• postać nadżerkowa – czyli nadżerkowe zapalenie przełyku (stan zapalny)
• przełyk Barretta – uznany za stan przedrakowy gruczolaka przełyku. Rak żołądka jest skorelowany z bakterią Helicobater pylori

Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego nie zawsze są takie oczywiste.

1) Objawy pozaprzełykowe

• Suchy kaszel
• Świszczący oddech
• Suchość w jamie ustnej po przebudzeniu
• Czkawka (czasami)

2) Objawy przełykowe

• Zgaga (uczucie pieczenia oraz palenia za mostkiem)
• Odbijanie
• Kwaśny posmak w jamie ustnej
• Nieprzyjemny zapach z ust

Niedobór kwasu dolnego w żołądku (dyspepsja)

Coraz częściej spotykane w XXI wieku. Bardzo częstą przyczyną dyspepsji jest nadużywanie inhibitorów pompy protonowej (IPP) przepisywane na refluks i zgage. Niedobór kwasu solnego w żołądku prowadzi do problemów z trawieniem produktów białkowych, takich jak mięso, ryby, nabiał, a także warzyw, które zawierają bardzo dużo błonnika pokarmowego. Dlatego w takim wypadku należy zwrócić uwagę na lekkostrawność posiłków, a produkty powinny zostać wcześniej poddane obróbce termicznej oraz mechanicznej.

Niskie pH w żołądku upośledza produkcję pepsynogenu odpowiedzialnego za trawienie białek. Dlatego uniemożliwia całkowite trawienie białek, które następnie zalegają w żołądku i ulegają fermentacji. Powoduje to uczucie przepełnienia, wzdęć oraz gazów. To wszystko prowadzi do zwiększonego stanu zapalnego w układzie pokarmowym, który uszkadza śluzówkę oraz kosmki jelitowe, w konsekwencji prowadząc do cieknącego jelita. Kiedy stan nieszczelnego jelita oraz problemy z trawieniem się utrzymują, prowadzi to do różnorodnych alergii oraz chorób autoimmunologicznych, których jest coraz więcej w XXI wieku.

Przy pH 5 środowisko w żołądku robi się coraz bardziej „przyjazne” dla bakterii, dlatego zaczynają się one rozmnażać. Jedną z takich bakterii, która zwiększa jeszcze bardziej stan zapalny w żołądku jest bakteria Helicobater pylori. Jej rozrost przyczynia się do powstawania wrzodów żołądka i dwunastnicy.

Zbyt mała ilość kwasu żołądkowego skutkuje również zaburzonym wchłanianiem tłuszczów, przez co przyswajanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E,K) oraz minerałów  jest upośledzone. Dlatego suplementacja i zdrowa dieta, bez prawidłowo pracującego żołądka nie uchroni Nas przed niedoborami, ponieważ nie zostaną one wchłonięte.

Trawienie węglowodanów również jest uwarunkowane odpowiednią ilością kwasu żołądkowego. Są one trawione za pośrednictwem enzymów trzustkowych, które wydzielają się w zależności od zakwaszenia treści pokarmowej przechodzącej do jelit. Dlatego brak kwasu żołądkowego nie uaktywni enzymów trzustkowych, a niestrawione węglwodany przyczyniają się do produkcji gazów i refluksu.

Źle trawione białko również wpływa na pogorszenie wchłaniania żelaza. Dlatego w przypadku anemii zawsze należy przyjrzeć się pracy żołądka, ponieważ może przez zbyt niski poziom kwasu żołądkowego przyczynia się do złego przyswajania żelaza i witamin z grupy B.

Co negatywnie wpływa na poziom kwasu solnego w żołądku?

• nadużywanie IPP,
• NLZP, antybiotyki, antykoncepcja
• prozapalna dieta (dużo rafinowanych węglowodanów, tłuszczów trans)
• silny i przewlekły stres
• używki
• brak higieny jedzenia (szybkie i łapczywe jedzenie, niedokładne przegryzanie i połykanie dużych kęsów)
• jedzenie przed snem
• objadanie się
• popijanie do posiłków
• zbyt małe nawodnienie
• niedobór witamin i składników mineralnych

Objawy świadczące  o słabym wydzielaniu kwasu solnego w żołądku

• uczucie ciężkości na żołądku
• zgaga
• refluks
• częste odbijanie
• zapracia
• wzdęcia
• niestrawione resztki pokarmowe w kale
• niedobory witamin i składników mineralnych
• nietolerancje pokarmowe

Jak wspomóc pracę żołądka?

• gorzki smak pobudza pracę żołądka (goździki, piołun)
• zacząć dzień od szklanki wody z cytryną, odrobiną soli himalajskiej (przy stanie zapalnym ostrożnie), goździkami i/lub imbirem
• przy dyspepsji – 15 min przed posiłkiem stosować 1 łyżkę octu jabłkowego EKO/ kropli żołądkowych
• dieta lekkostrawna,
• wykluczyć alkohol i używki
• zredukować stres
• zadbać o regeneracje
• zadbać o nawodnienie i elektrolity
• unikanie mykotoksyn, pleśni
• ograniczyć błonnik oraz zboża przy zapaleniu żołądka
• zadbać o higienę jedzenia
• karnzozyna – nadbudowuje kwas solny, buduje bariere jelitową

Badania, które warto wykonać przy dolegliwościach żołądkowych

• gastroskopia
• pH metria
• pobranie kwasu solnego i oznaczenie na papierku
• obecność H.pylori w kale
• obecność przeciwciał h.pylori

Podsumowanie

Trawienie ma ogromne znaczenie w życiu człowieka. Zdrowa dieta nie wystarczy bez prawidłowo funkcjonującego układu pokarmowego. To on odpowiada za trawienie i wchłonięcie wszystkich składników odżywczych, które dostarczamy wraz z pożywieniem. Nie należy bagatelizować nawet najdrobniejszych sygnałów od strony układu pokarmowego, bo mogą one świadczyć o problemach, które nie leczone długoterminowo mogą prowadzić do poważnych chorób. Przy braku energii, gorszym samopoczuciu, słabej kondycji włosów, cery i paznokci, przyjrzyj się swojemu trawieniu i zastanów się, czy może zamiast przyjąć kolejny suplement lub lek nie lepiej zmienić swoje nawyki żywieniowe i styl życia.

Autor: Justyna Miławska