TRENING PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO

02 maj TRENING PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO

CO TO JEST PRZYGOTOWANIE MOTORYCZNE?

Przygotowanie motoryczne to stosunkowo nowe zagadnienie, gdyż jego początki sięgają lat 60. ubiegłego wieku. Wcześniej nawet profesjonalni sportowcy trenowali tylko elementy specyficzne dla swojej dyscypliny. Jako pierwsi nowe rozwiązania do swojego treningu wprowadzili trenerzy ze Związku Radzieckiego, co wtedy pozwoliło być im numerem jeden w sportowym świecie. Następnie, widząc świetne efekty włączenia nowego rodzaju treningu do codziennych zajęć sportowców, postanowili użyć tych rozwiązań Amerykanie, również ze znakomitym skutkiem.

Przygotowanie motoryczne jest systemem treningowym, którego podstawowym zadaniem jest rozwój ogólnych cech sprawności człowieka/sportowca takich jak zwinność, szybkość czy skoczność. Niejako wtórnym skutkiem takiego treningu jest wpływ na poprawę wyników zawodnika w jego dyscyplinie koronnej. Weźmy dla przykładu koszykarza, który oprócz umiejętności technicznych takich jak kozłowanie czy celność rzutu do kosza, potrzebuje zwinności, szybkości na krótkie dystanse, wytrzymałości w określonym przedziale czasu i oczywiście skoczności.

Trening ten (ang. strenght (siła) and conditioning (kondycja) training) ma na celu poprawę sprawności fizycznej i kondycji. Łączy trening siłowy i kształtowanie systemów energetycznych. W zakres tego rodzaju treningu wchodzi również prewencja przed kontuzjami oraz pracowanie nad odpowiednimi wzorcami ruchowymi. Jest to dodatkowa praca, rozwijająca fizyczne cechy, które nie mogą być trenowane tylko przez trening specyficzny dla danej dyscypliny.

PRZYGOTOWANIE MOTORYCZNE W SPORCIE

Niestety, w sporcie zawodowym trenerzy rzadko mają czas na wprowadzenie dodatkowych treningów, które miałby rozwijać ogólną sprawność sportowca czyli jego właściwe przygotowanie motoryczne. Równie często po prostu nie mają na ten temat wystarczającej wiedzy. Ogranicza się to najczęściej do wysłania zawodnika „na siłownię” bez żadnego planu treningowego. Jeśli nawet taki plan treningowy jest to często nie jest on zaprojektowany tak, aby rzeczywiście miał na celu poprawę cech motorycznych sportowca. Potencjał zawodnika zamiast rosnąć, bardzo często maleje.

Bardzo ważnym aspektem jest poznanie i zrozumienie potrzeb zawodnika wynikających z uprawiania danej dyscypliny czy nawet pozycji na boisku. Doskonałym przykładem tego jest chociażby odpowiedni trening siły mięśniowej szczególnie siły relatywnej, czyli takiej w której zawodnik nie zmieniając zbytnio masy swojego ciała jest w stanie podnosić coraz większe obciążenia, co pozwala generować mu więcej mocy a ta z kolei wpływa na szybkość ruchu.

Trening siły jest ważny w każdej dyscyplinie sportowej. Planując go warto poznać specyfikę sportu, który uprawia nasz zawodnik. Przykładowo piłkarz, który przez 90 minut musi wytrzymać trudy meczu powinien charakteryzować się odpowiednim poziomem wytrzymałości tlenowej, ale również siły by w decydującym momencie móc oszukać zwinnością i szybkością swojego przeciwnika i strzelić zwycięską bramkę (zwinność i szybkość są wysoce z skorelowane z poziomem siły).

TRENING PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO, A ZAPOBIEGANIE KONTUZJOM.

Bardzo ważnym elementem przygotowania motorycznego jest jego aspekt prozdrowotny. Dzięki odpowiednim testom, trener potrafi określić słabe strony zawodnika. Np. u koszykarza, który będzie na ogół bardzo wysokim człowiekiem, mogą wystąpić bóle pleców. Odpowiedni trening wzmacniający mięśnie przykręgosłupowe i pozostałe odpowiadające za centralną stabilizację może zapobiec poważniejszym kontuzjom. Podobnie sprawa ma się w przypadku nauki poprawnego lądowania po skoku.

Przygotowanie motoryczne ma za zadanie nauczyć jak uprawiać daną dyscyplinę na tyle prawidłowo na ile to możliwe, zapobiegać kontuzjom oraz w bezpieczny sposób sprawiać że zawodnik będzie coraz lepszy, bardziej sprawny, a przede wszystkim aby przedwczesny uraz nie zakończył jego kariery.

CO SKŁADA SIĘ NA TRENING PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO?

• Przygotowanie siłowe – każdy sportowiec, aby osiągać maksimum swoich możliwości potrzebuje silnych mięśni. Musi potrafić używać mocy, jaką oferuje jego ciało. Dlatego trening siłowy to podstawa w szkoleniu każdego sportowca. Pozwala on na zmaksymalizowanie siły oraz wykształceniu odpowiedniej mocy, co przekłada się na najwyższą wydajność na boisku, bieżni czy macie.
• Trening kondycyjny – kształtowanie systemów energetycznych jest bardzo ważne w niemal każdej dyscyplinie (nawet w sportach rajdowych lub golfie). W zależności od celu sportowca, specyfiki dyscypliny, stopnia wytrenowania oraz okresu w sezonie możemy skupiać się na poprawie jednego z trzech systemów energetycznych: fosfagenowego, glikolitycznego i tlenowego.
• Prewencja przed kontuzjami – bardzo ważny element u każdego trenującego. Powód jest prosty – odpowiednia profilaktyka = mniejsze ryzyko kontuzji = lepsze wyniki sportowe.
• Prawidłowe wzorce ruchowe – nauczanie poprawnej mechaniki ruchu przekłada się na zwiększenie ekonomii poruszania się oraz bezpieczeństwo wykonywania ćwiczeń. Jeśli będziesz ruszał się prawidłowo, zmniejszysz ryzyko kontuzji i przeniesiesz swoje osiągi na nowy poziom.
• Testy – do poprawnej oceny skuteczności treningu konieczne jest sprawdzenie umiejętności, siły i stopnia wytrenowania sportowca przed oraz w trakcie i po zakończeniu sezonu. Daje to możliwość monitorowania postępów i ewentualnej modyfikacji programu treningowego.

CZY TRENING PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO JEST TYLKO DLA SPORTOWCÓW?

Oczywiście trening ten nie jest zarezerwowany wyłącznie dla profesjonalistów. Mogą go wykonywać sportowcy amatorzy oraz osoby, które chcą:

• poprawić zdrowie, sprawność i samopoczucie,
• uzyskać lepsze efekty treningowe,
• wzmocnić całe ciało,
• zabezpieczyć się przed kontuzjami,
• poprawić ekonomię poruszania się i postawę ciała,
• poprawić kompozycję składu swojego ciała,
• nauczyć się prawidłowych wzorców ruchowych,
• osiągnąć maksimum swoich możliwości fizycznych,
• skakać wyżej, biegać szybciej, dźwigać więcej.

Autor: Jakub Brodowicz

Bibliografia:

1. Sekrety przygotowania motorycznego w sporcie, A. Pacek, M. Babiarz, wydanie 1, Gdynia 2019
2. Profesjonalne przygotowanie motoryczne i mentalne piłkarzy, Piątkowski, L. Dyja, wydawnictwo Kos 2019